2019. Jannie mag niet volksdansen omdat ze osteoporose van de wervelkolom (botontkalking) heeft

2019. Jannie mag niet volksdansen omdat ze osteoporose van de wervelkolom (botontkalking) heeft
Ik ontmoet Jannie. Jannie, een 60-er met een doorgemaakte borstkanker en kankertherapie. Zij heeft als gevolg van de kankertherapie ernstige osteoporose gekregen. Zij wandelt en danst (volksdansen) graag. Het dansen geeft haar veel plezier en sociale contacten. Van de behandelend specialist krijgt ze te horen dat ze niet meer mag volksdansen, omdat ze bij een plotselinge beweging dan te veel kans heeft dat ze een botbreuk krijgt van de wervelkolom…
Ik sta perplex over het advies van de specialist. Hoeveel verstand heeft deze van volksdansen?

Als fysiotherapeut (met specialisatie oncologie) heb ik veel te maken met mensen met osteoporose. In de diverse wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen en aanbevelingen over osteoporose lees je continu dat bewegen essentieel is (naast medicatie) om osteoporose te bestrijden. Dat bewegen omvat een groot scala onderdelen. Naast conditietraining, is het ook belangrijk evenwichtsoefeningen te doen om vallen te voorkomen. In de richtlijnen staat ook duidelijk dat een krachttrainingsprogramma – en vooral een functionele krachttraining- belangrijk is.
Voor iedereen met osteoporose is een uitgebreid trainingsprogramma (hetzij zelfstandig uitgevoerd, hetzij onder supervisie van een trainer/coach) heel belangrijk. Het programma moet wekelijks uitgevoerd worden.

Hoe staat het met volksdansen?

Als amateurdanser met 50 jaar ervaring ben ik bekend met diverse dansvormen. Waaronder het volksdansen (werelddans). Volksdansen is een zeer diverse dansdiscipline. Van heel rustig (wandeldansen, zitdansen) tot heel intensief (capoeira – of vechtdans uit Brazilië). Dansen is een zeer functionele beweegvorm welke diverse aspecten van het lichamelijk functioneren positief beïnvloedt. Uithoudingsvermogen, balans, evenwicht, reactiesnelheid, coördinatie, kracht van de benen worden uitstekend getraind door het dansen.
Een belangrijk aspect bij osteoporose van de wervelkolom is dat er een duidelijke impact moet zijn op de wervelkolom. Er moet een druk op de wervelkolom komen. Dit stimuleert de botaanmaak. Bij wandelen heb je dat tijdens het neerkomen op een been (schokbelasting). Bij toenemende snelheid wordt de impact groter en de stimulatie van de botaanmaak dus ook.
Ook bij dansen zijn er momenten dat de snelheid van bewegen hoger wordt en ook datzelfde effect heeft als snel wandelen.

Kun je bij dansen een botbreuk krijgen door te intensief bewegen? Iets breken is altijd mogelijk. Maar is de kans op het krijgen van een botbreuk tijdens dansen groot? Het antwoord is NEE. Het grootste risico op het krijgen van een botbreuk is een val. Juist door veel te bewegen, train je de coördinatie e.a. zaken waardoor je het valrisico juist vermindert. Volksdansen doe je in een groep waarbij je de beide buren links en rechts vast hebt. Vallen is dan zo goed als niet mogelijk. Dansen kun je op allerlei niveaus doen. Kies dat niveau wat bij je past.

Mijn advies:

• Als je wilt bewegen, kies een beweegvorm uit die bij je past en geniet. Ben je onzeker over wat je zou moeten doen, win dan goed advies in.
• Zorgverleners: denk even goed na. Weet je niet zoveel over een sport (in dit geval een danssport), stuur de patiënt/client door naar iemand met kennis van zaken.

Wat heeft Jannie besloten?: Zij heeft het volksdansen opgegeven omdat de specialist haar dat heeft geadviseerd. Wel heeft ze haar wandelen intensief opgepakt. Zij wandelt elke week een paar keer heel intensief 10 km achter elkaar. Jannie voelt zich hier goed bij.

Aad van der Windt
Fysiotherapeut master, specialisatie oncologie en sport
Amateur danser
Spectrum Leeuwarden
www.spectrumleeuwarden.nl